Tüm Dersler

İnsan doğasının iyi olduğu ile ilgili bir metin…

Allah’ın yaratmış olduğu ve yaratırken de diğer varlıklardan üstün olarak akıl kabiliyeti ile yaratılan insan duygularıyla da diğer canlılara benzemektedir. Yaratılışta bizlere iyilik ve kötülük kavramları verilmiş olmaktadır. Biz bu şekilde bilirken insanın iyilik ve kötülük duygularını, doğuştan getirip getirmediğini test amacıyla bir deney yapılmıştır.

Yapılan bu deneye göre sonuç olarak denmiştir ki; insanın doğası gereği iyilik ile yaratıldığı kötülük kavramını sonradan kazandığı söylenmiştir. Deney şu şekildedir: Bir grup daha konuşma çağında olmayan çocuk sıra ile bir odaya alınır. Bu odada kuklalardan bir tiyatro gösterisi yapılır. Çocukların kuklalara  vereceği tepkiye göre de bir değerlendirme yapılacaktır.

 

Kuklalardan biri; iyi bir karakteri canlandırırken diğeri; kötü bir karakteri canlandırır. Kötü karakter olan kukla; kutu içerisinde sıkışmış, çıkmayı başarmış olan arkadaşı kuklayı tekrar kutu içerisine haps etmektedir. Kutuyu açmaya çalışıp çıkmaya çalışan  kuklanın kutusunun kapağını kapatan, kötü kukla örneği gösterildikten sonra bu sefer de tam tersi kutu içerisinde sıkışmış iyi kukla gelip kutudaki arkadaşını kurtardığı bir canlandırma yapılmıştır.

Sonuç olarak; tüm bebekleri bu görselliğin ardından iki kukla sunulmuştur. Bu iki kukladan hangisini tercih edeceğini meraklı izleyen kalabalığın karşısında bebeklerin her biri kötü olan kuklayı gördüklerinde ağlamış, her zaman için iyi olan kuklayı seçmişlerdir. Bu da bize gösteriyor ki; çocuk doğumdan itibaren aslında iyi olana meyletme özelliğine sahiptir.

İç duyguları hep iyi olan, doğru olana yaklaşım göstermektedir. Bu örnekten yola çıkarak diyebiliriz ki; insanın doğası iyiye meyleder pozisyonda yaratılmıştır.

Bir filozof olsaydınız hayatın anlamına dair hangi soruları sorardınız? Düşününüz.

Bence insanın yaratılışta neden var olduğuna dair sorgulamalar yapması onu iyi olana yönlendirir. Biz doğrular ve yanlışların bu kadar serbest ve oldukça fazla olduğu bu çağda iyi ve doğru olana muhtacız.

Hayatımızdaki kayıpları, savruluşları ve kayboluşları ancak o zaman aşabiliriz. Hayata geliş amacını anlayan bir kişi gününün her saniyesinden hoşlanmaya başlayan ve her bir dakikayı fırsat bilen biri haline gelir.

İnsanın en büyük zaafı günümüzde tembellik ve isteksizlik olmuştur. Bunu ancak hayat sorgulaması ve içinde bulunduğumuz düzenin bizde oluşturduğu etkiyi düşünerek aşabiliriz.

 

Mesela bu sorulara örnek olarak birkaç madde sıralamadan önce bu soruların ve bu tarz sorgulamaların her yaşta farklı olduğunu unutmamak gerekir. Her yaş, farklı bir gelişim evresi demektir. Bu yüzden kişinin olgunluğuna göre de hayata bakış ve gözlemi farklı olabilmektedir.

• Acaba bu dünyaya geliş amacımız nedir?
• Ben bu amaca yönelik işler yapıyor muyum?
• Hayatımın içinde o değer verdiğim unsura karşı ne kadar zaman harcıyorum?
• Etrafta benim gibi başka insanlarda var mı? Eğer varsa onlar ne yapıyor?
• Hayatın içinde konumum nerede?
• İyilik neden var?
• Kötülük neden var?
• İnsanlar beni nasıl biri olarak görüyorlar ve ben o gördükleri şey miyim?
• İyilik ve kötülük kavramları davranışsal olarak hayatımın neresinde?
• Benim yaşıtım olan kişiler şuan ne yapıyorlar? Hayatta onları meşgul eden şeyler doğru şeyler mi?
• Bu evrendeki maddi ve manevi kaygılar neden var?

Aşağıdaki çocukların fiziksel özelliklerini söyleyiniz.

Çocuklarımız 4 tane. Cem, Masal, Kamil ve Esma.

Cem: Kıvırcık saçlı, kahverengi pantolonu ve mavi renkli elbisesi olan orta boylu bir erkek çocuğu.

Masal: Kısa boylu, ayağında çizmeleri olan, uzun saçlı, mavi etekli, açık ten renkli, pembeye benzer bir renk kazak giymiş kız çocuğu.

Kamil: Uzun boylu, kısa saçlı, sarı renk uzun kollu kazağı olan, lacivert pantolonu olan mavi – beyaz ayakkabıları olan bir erkek çocuğu.

Esma: Uzun boylu kız çocuğu. Sarı uzun saçları olan, açık renk mavi elbiseli, pembe ayakkabılı, saçlarında tacı olan neşeli bir çocuk.

“Bugün hava nasıl?” sorusu ile “İnsan nedir?” sorusu arasında ne fark görüyorsunuz?

Hayatımızın her alanında soru sorma faaliyetini gerçekleştiririz. Yolda yürürken, bir yemek yemeye başlamadan önce, bir geziye çıkarken sürekli olarak bir toplumsal bir varlık olduğumuz için muhakkak ki soru sorma eylemimiz basit de olsa gündelik hayatımızda da var olmaktadır.

Bu soru hayatımızın her alanında var oluşunun yanı sıra bir de hayatı keşfedebilmek adına sorulan sorular vardır. Bu yüzden diyebiliriz ki; insan hayatı boyunca sürekli olarak soru sorarak gelişen bir varlıktır. Bazı sorular gündelik hayat içerisindeki ihtiyaçları karşılamak için ortaya çıkarken, bazıları ise hayatı anlamlandırabilmek için ortaya çıkarlar. Bu  yönüyle birbirlerinden tabii ki farklı olur ve ayrılırlar.

 

Bugün hava nasıl? sorusu ile insan nedir? sorusu arasında da bu yönüyle büyük bir fark bulunmaktadır. Gündelik hayat içerisinde, herhangi bir zaman diliminde alışkanlık gereği sorulan sorular ile insanın hayatına yön verecek ve büyük bir ciddiyet gerektiren varoluş sürecini anlayabilmeye yönelik sorular daha farklıdır.

Bir kere bu tarz sorular sorabilmek için kişinin belli bir düşünce yapısını barındırması gerekir. Bunun için de bilgi edinme süreçlerini aşmamalıdır yani insanın bu dünyadaki ihtiyaçları dışında var oluşsal sebebini araştırıp sorma, bilgiye ulaşma isteği ve çok fazla okuma ve merak duygusundan kaynaklanır.

İlk baştaki günlük hayattaki sorular ihtiyaçtan kaynaklı zoraki sorular, insanın kendisini ve evreni anlayıp, bilmesine yönelik sorularda meraktan ve isteyerek sorulan sorulardır.

Soru sormadan bir şeyi anlamak ve bilmek mümkün müdür? Nasıl?

Tüm dönemlerde toplumların gelişimi ihtiyaçtan doğmuştur. Kişilerin günlük hayattaki ihtiyaçlarından ileri gelerek teknoloji gelişmiş ve belirli bir aşama kat edilmiştir. Soru sormayı da buna benzetebiliriz. Kişilerin bir şeyleri öğrenebilme ve kavrayabilme sebeplerinden kaynaklı olarak soru sormaları ihtiyaçtan ileri gelir.

Bu ihtiyaç yemek içmek gibi bir ihtiyaçtan ziyade hayatı anlamlandırabilmek, sorular sorup yeni bilgiler öğrenebilmek, ufku genişletmek ve insanın düşünce dağarcığını zenginleştirmek amaçlı olabilmektedir.

Genel anlamda bakıldığında bir kişinin salt bir bilgiyi öğrenebilmesi için bir sorusu olması gerekmez. O şeyi okuyarak belli bir konumda hayatında yönlendirebilir. İşte kişinin bilgiye ulaşım süreci aslında soru sorma sürecidir. Bunu sesli olarak dile getirilmesi gerekmez.

 

Kendi içerisinde ve çözüme kavuşturan ve hayatına dair bilmesi gerektiğini düşündüğü tüm bilgileri kendi içerisinde bir soru yönelterek ihtiyacı olduğunu hissetmesi ve o bilgiye ulaşma sürecidir. Bilgiye ulaşma süreci, okuyup anlama süreci artık bunun ikinci basamağı olmuş olmaktadır. Bu süreçte sürekli olarak sorular sormak gerekmez. Anlayabilme ile soru sormak arasında bir orantı bulunmamaktadır. Kişi sadece soru sorduğu şeyleri anlayabilir diyemeyiz ancak tam da bu noktada şunu açıkça söylemeliyiz ki kişi soru sorması, o konuya ilgi duyduğunu gösterir ve ilgi duymadan sadece duyma eylemini gerçekleştirerek orada bulunma ve dinleme faaliyetinde ya da öğrenme faaliyetinde bulunma öğrenilen bilginin kalıcı olmamasına sebep olur. Bir süre sonra unutulacaktır ve bilme süreci hayatın belli bir aşamasında durma noktasına gelecektir.

Soru nedir?

Soru; herhangi bir konuya karşı oluşan merak duygusu sebebiyle oluşan kalıp cümlelerdir. Soru sormak genellikle “merak” kavramı ile ortaya çıkmaktadır. İnsan merak ettikçe öğrenen ve bu öğrenme sürecini soru sorarak tamamlayabilen bir varlıktır.

Soru; sorunun oluşmasını engelleyen veya sorunu halletmeye yarayan tekniktir. Sorunlu olan ya da anlamlandıramadığımız konunun üzerine gidip sorular sorarak anlama sürecine geçmenin hayatı anlamlandırma bilmenin ilk basamağıdır.

Soru, zihnimizde dönüp dolaşan, belki cevap alınmadığında tatmin olunamayan ve de bundan dolayı da daha çok arayışa geçmemizi sağlayan bir tetikleyici faktördür.

 

Biz özellikle küçük yaş guruplarında doğru davranış halini daha çok görmekteyi. Küçük çocuklar sürekli olarak soru sorma ve hayatı keşfetme eğilimindedirler. Büyük biri küçük bir çocuğun hal ve tavırlarını ve hayata bakış açısına dikkat ederek aslında kendi hayatına karşı daha çok hevesli ve istekli olabilir ve merak duygusunu daha da arttırabilir ve kendi dünyasında yeni bir keşif yapabilir.

Soru sorma kavramını biraz daha maddeleştirmek gerekirse bir matematik probleminin çözüm yoluna kavuşabilmesi için önce bir soru sorulur. Sorulan soru zihinde anlamlandırmaya çalışılır. Ardından birkaç çeşit çözüm yolu ile beraber sorunu çözüme kavuşturulur. Hayatı da böyle düşünebiliriz. Aslında hayatımıza yön veren şeyler sorduğumuz sorulardır. O yüzden denir ki; sorulan soru için kalitesi de oldukça önemlidir çünkü hayatın içerisinde sana yön verecek olan cevabı hayat kalitenizi artıracak olan o doğru soruyu bulmak önemlidir.