Yayım tarihi

Maddenin Ölçülebilen Özellikleri Konu Anlatımı 4. Sınıf Fen Bilimleri

MADDENİN ÖLÇÜLEBİLEN ÖZELLİKLERİ

            Maddelerin renk, koku, tat, saydamlık, esneklik vb. özelliklerini ölçemeyiz. Maddenin ölçülebilen ve sayılarla ifade edilebilen iki özelliği vardır.  Bunlar “kütle ve hacim” özellikleridir.

1.KÜTLE:

*Her maddenin belli bir miktarı vardır. Madde miktarına kütle denir.

* Maddenin kütlesini ölçmek için “eşit kollu terazi, baskül, elektronik terazi” gibi araçlar kullanılır.

*Kütle birimleri olarak kilogram (kg) ve gram (g) kullanılır. 

*1 kilogram, 1000 grama eşittir.

Katı Maddelerin Kütlesini Ölçme:

            Katıların belli bir şekli olduğu için kütleleri eşit kollu terazi yardımıyla kolayca ölçülür. Eşit kollu terazinin bir kefesine ölçülecek katı madde, diğer kefesine ise kg ya da gram konulur. Terazinin kefeleri eşitlenince maddenin kütlesi ölçülmüş olur.

Sıvı Maddelerin Kütlesini Ölçme:

            Sıvı maddeler akışkandır ve belirli bir şekilleri yoktur. Bu özelliklerinden dolayı sıvıların kütlelerini ölçmek için bir kaba ihtiyaç duyarız.

            Sıvıların kütlesi, sırası ile aşağıdaki gibi ölçülür.

* Önce sıvının konulacağı kap boş olarak tartılır ve kütlesi bulunur. Boş kabın kütlesine dara denir.

*Kaba sıvı doldurularak tekrar tartılır. Sıvı ile kabın kütlesine brüt kütle denir. *Brüt kütleden boş kabın kütlesini (darayı) çıkardığımızda sıvının kütlesini buluruz. Buna da net kütle denir.

*Net kütle = Brüt kütle – Dara

Örneğin; kütlesi 20g olan boş bir bardağın (darası ), içi su dolu iken kütlesi 220g (brüt kütle) ise bardağın içindeki suyun kütlesi (net kütle ) 220g – 20g = 200g olur.

2.HACİM:

 

*Maddelerin uzayda kapladıkları yere hacim denir.                                                                                  *Her maddenin kapladığı bir yer yani bir hacmi vardır.                                                                               *Hacim, ölçülebilen bir özelliktir.

* Maddelerin hacimlerini ölçmek için “dereceli silindir” adı verilen kaplar kullanılır.

*Hacim birimleri olarak Litre (L) ve mililitre (mL) kullanılır. 

*1 Litre, 1000 mililitreye eşittir.

 

Sıvı Maddelerin Hacmini Ölçme:

           

Sıvıların hacmi dereceli silindir yardımıyla kolayca ölçülür. Dereceli silindir üzerinde çizilmiş çizgiler ve bunların yanlarında sayı değerleri bulunur. Sıvıyı dereceli silindire koyduğumuzda sıvı seviyesine denk gelen çizgi o sıvının hacmini verir.

 

Katı Maddelerin Hacmini Ölçme:

           

Katı maddelerin belirli bir şekli olduğu için bulundukları kabın şeklini alamazlar. Bu nedenle katı maddelerin hacimlerini ölçmek için sıvı maddelere ihtiyaç duyarız.

            Katıların hacmi, sırası ile aşağıdaki gibi ölçülür.

*Önce dereceli kaba bir miktar su konur ve su seviyesi tespit edilir.

*Sonra kabın içine ölçüm yapılacak katı madde bırakılır. Bu durumda su seviyesi yükselir. Suyun geldiği seviye yeniden ölçülür.

*En sonunda iki seviye arasındaki fark katı maddenin hacmini belirtir.

 

Örneğin; içinde hacmi 200 mL su olan bir dereceli kaba bir taş attığımızda su seviyesi 220 mL oluyorsa taşın hacmi 220mL – 200mL = 20mL olur.

Yayım tarihi

Yaşamımızdaki Teknik Ürünler Konu Anlatımı 4. Sınıf Fen Bilimleri

YAŞAMIMIZDAKİ TEKNOLOJİK ÜRÜNLER

Bilim ; insanoğlunun tarih boyunca objektif bir bir gözle yaptığı gözlem ve deneyler sonucu ulaşmış olduğu bilgi birikimidir.
İnsanlar var olduğu günden beri ihtiyaçlarını karşılamak için değişik araçlar icat etmişler. İlkel koşullarda yaşayan ilk insanlar korunmak ve avlanmak amacıyla ağaç ve taş parçalarını kullanarak kesici ve delici aletler yapmışlardır.
İlk aletlerin yapımı ile teknoloji de başlamış, günümüze kadar gelen süreçte gelişerek devam etmiştir.
İlk insanların ağaç ve taş parçalarından yararlanarak yaptıkları bu kesici ve delici aletler bilinen ilk teknolojik ürünlerdir.

Toprağı işlemeye başlayarak yerleşik hayata geçmiştir. Yaşamını kolaylaştırmak için sürekli arayış içinde olmuştur. Bu arayış isteği her geçen gün yeni buluşlara yöneltmiştir.
İcatlar, toplumun ihtiyaçları sonucu yapılır.
İnsanların ihtiyaçları arttıkça teknolojik aletler artmakta, teknoloji vazgeçilmez hale gelmektedir.
Bugünde yaşamımızı kolaylaştıran birçok teknolojik ürünü kullanırız. Kullandığımız bu ürünlerin birçoğu sanayide (fabrikalarda) üretilir.
İnsanların ihtiyaçlarına uygun olarak, insanlar tarafından geliştirilen her türlü araç-gereç ve bu araç-gereçlerin geliştirilmesinde kullanılan bilgiye teknoloji denir.

Teknolojik bilgileri kullanarak hayatımızı kolaylaştırmak amacı ile üretilen her türlü araç ve gerece teknolojik ürün denir. Televizyon, çamaşır makinesi, elektrik süpürgesi, fırın, bulaşık makinesi, ütü, buzdolabı gibi ürünleri evimizde kullandığımız teknolojik ürünlere örnek olarak gösterebiliriz.

Teknolojik ürünler sadece evde kullanılmaz. Yaşamımızın hemen hemen her alanında teknolojik ürünleri kullanırız. Sağlık, ulaşım, iletişim (haberleşme), eğitim- öğretim ve üretimde teknolojiden faydalanırız. Bugün teknolojik ürünler olmasaydı yaşantımız ne kadarda zor olurdu. Teknoloji yaşantımıza öyle girmiş ki bu aletler olmadan yaşayamayız gibi geliyor insana. Yaşantımızın her alanında teknoloji vardır. Teknolojik gelişmeler, insanların ihtiyaçlarını karşılamak için yapılmıştır.
Teknolojik aletler, bilimin ışığında üretilerek hayatımızı kolaylaştırır. Dünyada teknolojisi gelişmiş ülkeler güçlü ve kalkınmış ülkelerdir. Teknolojik ürünler sayesinde zamandan ve enerjiden tasarruf sağlarız. Çevremizi incelediğimiz zaman teknolojik ürünlerin hayatımızın her alanına yayılmış olduğunu görmekteyiz.

Yayım tarihi

Doğal Ve Yapay Işık Kaynakları 3. Sınıf Fen Bilimleri

Bir önceki dersimizde görme olayının gerçekleşmesi için ne gerektiğini öğrenmiştik.

Bugün de görmemizi sağlayan ışık kaynaklarını öğreneceğiz. Resimde ışık yayan varlıklar nelerdir? Başka hangi varlıklar ışık yayar?

Her ışığın üretildiği bir kaynak vardır. Işık üreten ve yayan kaynaklara ışık kaynağı diyoruz.

Çevremizden ışık kaynaklarına örnekler verelim?

Ampul, yıldız, el feneri

Yayım tarihi

Işık Kirliliği Konu Anlatımı 3. Sınıf Fen Bilimleri

IŞIK KİRLİLİĞİ NEDİR?
Geceleyin çevremizi neden aydınlatıyoruz? Daha iyi görmek için, daha güzel çevrede bulunmak için, daha kolay çalışmak, daha güvende hissetmek için… Ticarette, turizmde çalışıyorsak iyi reklam yapmak ve müşteri kazanmak için. Fakat ne yazık ki hem Türkiye’de hem de bütün dünyada çok kötü gece aydınlatma uygulamaları var. Bu yanlış uygulama giderek yaygınlaşmakta ve artmaktadır.
Işık kirliliği, yanlış yerde, yanlış miktarda, yanlış yönde ve yanlış zamanda ışık kullanılmasıdır. Hava kirliliği havamızı, su kirliliği suyumuzu kirlettiği gibi, ışık kirliliği de iyi aydınlatmamızı kirletmektedir. Gereğinden fazla ve yanlış yerde ışık kullanmak etkisiz aydınlatma demektir; bunun sonucu olarak ışığı üretmek için harcanan enerjinin önemli bir kısmı da boşa gitmektedir.
Işık kirliliği yüzünden bir çok canlılın hayatı tehlikeye girmektedir. Bunun en iyi bilinen örneği kumsallarda yavrulayan deniz kaplumbağalarıdır. Kablumbağa yavruları deniz ile kara arasındaki aydınlanma farkını, denizden yansıyan ışığı kullanarak denize ulaşırlar; karadaki yapay aydınlanma fazla ise deniz yerine karaya yönelen yavrular yırtıcı hayvanlar tarafından telef edilmektedir.
Işık kaynakları ısıya görede 2 ‘ ye ayrılır.
1) SICAK IŞIK KAYNAKLARI 2) SOĞUK IŞIK KAYNAKLARI
Sıcak ışık kaynakları ellediğimizde ellerimiz yanması durumundaki ışık kaynaklarıdır. Kibrit , ateş , güneş , yıldırım , çakmak normal ampul sıcak ışık kaynağıdır.
Soğuk ışık kaynakları ise ellediğimizde elimiz in yanmadığı durumlardır. Ateş böceği , lambalı balık , floresan lamba , tasarruf ampulleri , halojen lamba soğuk ışık kaynaklarıdır.

Yayım tarihi

4. Sınıf Fen Bilimleri 1. Dönem Konu Tekrarı

  1. Tahıl grubunda bolca bulunur. Enerji verir. Fazla tüketildiğinde vücutta yağ olarak depolanır.
    Yukarıda tanıtılan besin grubu hangi¬sidir?
    A) Karbonhidratlar B) Yağlar
    C) Proteinler D) Vitaminler
  2. Balığın içeriğinde aşağıdakilerden hangisi daha fazla vardır?
    A) Karbonhidrat B) Protein
    C) Yapıcı ve onarıcı D) Vitamin
  3. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
    A) Sigara ağız kokusu yapar.
    B) Alkol daha iyi görmemizi sağlar.
    C) Sigara damar tıkanıklığını hızlandırır.
    D) Alkol geçici hafıza kaybına yol açabilir.
  4. I. Kuvvet cisimleri hareket ettirebilir.
    II. Kuvvet cisimlerin şeklini değiştirebi¬lir.
    III. Kuvvetin etkisi gözlemlenemez.
    Yukarıda kuvvetle ilgili verilen ifade¬lerden hangileri doğrudur?
    A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) I, II ve III
  5. Süngerin avuç içinde sıkılıp bırakılması durumunda süngere etki eden kuvvetle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur ?
    A) Süngere hareket kazandırmıştır.
    B) Süngerin şeklini değiştirmiştir.
    C) Süngerin yerini değiştirmiştir.
    D) Süngeri hızlandırmıştır.
  6. Kuvvetin cisimleri hareket ettirme etkisini kanıtlamak için aşağıdaki olaylardan hangisi gözlemlenmelidir?
    A) Karatecinin yumruğu ile kiremiti kırması
    B) Topun camı kırması
    C) Masanın yerinin değiştirilmesi
    D) Kalecinin topu tutması
  7. Topu yukarı atıp tutan birinin topa uyguladığı kuvvetle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?

( ) Yeterli miktarda uygulanan kuvvet bütün cisimlerde şekil değişikliğine yol açar.
( ) Kuvvet bir enerjidir.
( ) Mıknatısın 4 kutbu vardır.
( ) Mıknatısta aynı kutuplar birbirini çeker, zıt kutuplar birbirini iter.
( ) Bazı varlıklar, dışarıdan bir kuvvet uygulanmadığında da hareket edebilir.

8. Fosillerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?
A) Uzun zaman önce yaşamış olan bitki ve hayvanların kayaçlar içerisindeki kalıntılarıdır.
B) Fosiller, yalnızca kayaçların arasında bulunur.
C) Canlılardan arta kalan kemik, kabuk, diş vb. sert dayanıklı kısımların bıraktığı izler fosilleri oluşturur.
D) Bir nehrin kumlu tabanında, bataklık, buzul, çam reçinesi, deniz ve göl gibi ortamlarda fosilleşme olabilir.

I. Madenler doğada saf hâlde bulunur.
II. Lüle taşı, oltu taşı gibi madenlere kolayca
şekil verilir.
III. Madenler fabrikalarda işlenir.
IV. Türkiye, bor mineralleri bakımından dünyanın en zengin ülkesidir.
9. Yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) I, II, ve III D) I, II, III ve IV

10. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
A) Dünya, kendi ekseni etrafında dönerken Güneş ışığı Dünya’ya farklı açılarla gelir.
B) Dünya’mız Ay’ın etrafında döner.
C) Dünya’nın Güneş etrafında dönmesiyle sıcaklık farkı oluşur.
D) Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesiyle gece ve gündüz oluşur

Yayım tarihi

Kütle ve Hacim Konu Anlatımı 3. Sınıf Fen Bilimleri

Kütle
Maddelerin sahip oldukları özelliklerden biri de miktarlarıdır. Her maddenin belli bir miktarı vardır. Madde miktarına kütle denir.

Maddelerin kütlesini ölçmek için eşit kollu terazi, terazi, elektronik terazi, baskül gibi araç gereçler kullanırız.

Kilogram “kg”, gram “g” sembolü ile gösterilir.
Kilogram, gramın bin katıdır. Bu eşitliği şu şekilde ifade ederiz: 1 kg = 1000 g
20 kg = 20 x 1000 = 20 000 g
5000 g = 5000 : 1000 = 5 kg

Pirinç, soğan, patates, elma gibi maddeleri doğrudan tartıya koyarak, sıvı maddeleri ise kabıyla birlikte tartıya koyarak tartarız.
Sıvı maddelerin tartım değeri, sıvının ve kabın toplam kütlesidir. Sıvının kütlesini bulmak için toplam kütleden kabın kütlesini çıkarırız.

Kabı, içi boşken ölçtüğümüz kütleye dara; içindeki sıvı ile birlikte ölçtüğümüz kütleye ise brüt kütle (toplam kütle) denir.
Brüt kütleden darayı çıkardığımızda bulduğumuz kütleye ise net kütle (sıvının kütlesi) adı verilir.

Toz şeker, çay, tuz gibi küçük taneli katı maddeler de bir kaba konarak tartılır. Paket ve kap içindeki maddelerin net kütleleri, üzerlerinde belirtilir.

HACİM

Maddenin boşlukta kapladığı yere hacim denir.
Birimi Litre veya Mililitre’dir. Katı sıvı ve gazların hacimleri farklı farklı şekillerde ölçülür.

Dereceli silindir ile ölçülür. Hacmi ölçülmek istenilen sıvı dereceli kaba konularak, kap üzerindeki hacim değeri ölçülür. Bu değer sıvının hacim değeridir.

Düzgün şekilli katıların hacimleri ölçülürken aşağıdaki formül kullanılır;
HACİM = EN x BOY x YÜKSEKLİK

Düzgün şekle sahip olmayan katıların hacimleri ise dereceli silindir ile ölçülür.

Yayım tarihi

Maddenin Ölçülebilir Özellikleri Konu Anlatımı 4. Sınıf Fen Bilimleri

Kütle: Maddenin ölçülebilir özellikleri “kütle” ve “hacim”dir. Madde miktarının ölçüsüne kütle denir. Maddelerin kütlelerini ölçmek için; eşit kollu terazi, elektronik terazi, terazi, baskül gibi araçlar kullanılır.
Kütle ölçüsü birimi gram (g) ve kilogram (kg)’ dır. Kilogram gram’ın 1000 katıdır.

1 kg= 1000 gr’dır. 2 kg = 2000 gr. 3 kg = 3000 gr. 10 kg = ( 10 x1000 gr) 10.000 gr.dır.

Pirinç, soğan, patates, elma gibi maddeleri doğrudan tartıya koyarak, sıvı maddeleri ise kabıyla birlikte tartıya koyarak tartarız. Sıvı maddelerin tartım değeri, sıvının ve kabın toplam kütlesidir. Sıvının kütlesini bulmak için toplam kütleden kabın kütlesini çıkarırız .
Kabı, içi boşken ölçtüğümüz kütleye dara; içindeki sıvı ile birlikte ölçtüğümüz kütleye ise brüt kütle (toplam kütle) denir. Brüt kütleden darayı çıkardığımızda bulduğumuz
kütleye ise net kütle (sıvının kütlesi) adı verilir.
Toz şeker, çay, tuz gibi küçük taneli
Katı maddeler de bir kaba konarak tartılır.
Paket ve kap içindeki maddelerin net kütleleri, üzerlerinde belirtilir.

Hacim : Çevremizde bulunan varlıklar bulundukları ortamda az veya çok yer kaplar. Katı, sıvı ve gaz, gibi bütün maddelerin uzayda kapladıkları yer hacim olarak adlandırılır.
Sıvı maddelerin hacmini ölçmek her zaman kolay olmayabilir. Sıvı maddeler konuldukları kabın şeklini
aldıkları için kap içinde kapladıkları yere göre ölçüm yaparak hacmini buluruz.

Sıvı maddelerin hacimlerini ölçmek için dereceli silindir kullanırız. Hacim birimi litre ve mililitredir.
Litre “L”, mililitre “ml” sembolleri ile gösterilir. Bir litre 1000 mililitredir.
15 L = 15 x 1000 = 15 000 ml 8000 ml = 8000 : 1000 l
Litre’ yi mililitre’ ye çevirmek için 1000 ile çarparız. 3 litre = 3 x 1000 = mililitre
Mililitre ’yi litre’ye çevirmek için 1000’e böleriz.. 9000 mililitre ÷1000 = 9 litre

   Dereceli kapların üzeri belirli hacimleri gösterecek şekilde eşit aralıklarla çizilidir. Sıvıyı bu tür bir kaba koyduğumuzda sıvın seviyesine denk gelen değer, sıvının hacmini gösterir.

Katı maddelerin hacmini ölçmek için de dereceli
silindir kullanırız. Silindirin içine sıvı koyup
hacmini ölçmek istediğimiz katı maddeyi sıvının içine
bırakırız. Sıvının seviyesindeki artış miktarı katı
maddenin hacmini gösterir.

Maddenin hacmi = 2. ölçüm – 1. ölçüm
Maddenin hacmi = 700ml – 400 ml
Maddenin hacmi = 300 ml

Belli bir hacmi ve kütlesi olan her varlık bir maddedir. Işık , ısı ve gölge bir madde değildir. Çünkü bunların hacmi ve kütlesi yoktur

Yayım tarihi

Maddenin Tanecikli Yapısı 7. Sınıf Fen Bilimleri

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI (MURAT AYDIN)

DİKKAT: Kelimeler bulmacaya her yönde düz, ters veya çapraz yerleştirilmiştir!!!

AKIŞKAN
ARTI
ATOM
BİLEŞİK
BOHR
BOŞLUK
BUHARLAŞTIRMA
ÇEKİRDEK
ÇÖZELTİ
DALTON
DAMITMA
DEMOCRİTUS
EKSİ
ELEKTRON
ELEME
ELEMENT
GAZ
HACİM
HETEROJEN
HOMOJEN
KARIŞIM
KATI
KATMAN
KÜTLE
MADDE
MIKNATIS
MODERN
MOLEKÜL
NEGATİF
PROTON
NÖTRON
ÖTELEME
POZİTİF
TANECİK
RUTHERFORD
SIKIŞTIRILMA
SIVI
THOMSON
TİTREŞİM
YOĞUNLUK

ŞİFREYİ BULUN. Yukarıdaki tüm kelimeleri bulduktan sonra boşta kalan harfleri sırayla yazınız. Anlamlı bir söz ortaya çıkacaktır.

Yayım tarihi

Dünyanın Katmanları Konu Anlatımı

Taş Küre
Yer kabuğu olarak bilinir. Kayaçlardan oluşur. Kalınlığı her yerde aynı değildir. Kalınlık denizlerde daha azdır. Üzerinde canlılar yaşar.

Hava Küre
Atmosfer olarak bilinir. Çeşitli gazlardan oluşur. Bu gazlar Dünya’mızı sarar. Hava olayları bu katmanda olur. Güneş’ten gelen zararlı ışınları süzer.

Su Küre
Okyanuslar, denizler, göller vb bu küreyi oluşturur. İçinde canlılar yaşar. Taş küre ile iç içedir.

Ateş küre
Manto olarak da bilinir. Kızgın erimiş haldedir. Yanardağlardan çıkan lavlar bu katmandan gelir.

Ağır Küre
Çekirdek olarak da bilinir. Sıcaklığı en yüksek olan katmandır. Dünya’nın merkezindedir.

Yayım tarihi

Maddenin Fiziksel Özellikleri Konu Özeti 3. Sınıf Fen Bilimleri

MADDENİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
1) RENK 2) KOKU 3) TADI 4) SERTLİK / YUMUŞAKLIK 5 ) ESNEKLİK
6 ) KIRILGANLIK 7) PÜRÜZLÜ OLUP / OLMAMA 8) SUDA YÜZME /BATMA
9) MIKNATIS TARAFINDAN ÇEKİLİP / ÇEKİLMEME 10) IŞIĞI GEÇİRME/GEÇİRMEME
1) RENK
Her maddenin rengi olur veya olmaz. Maddeleri birbirinden rengine bakarak ayırabiliriz. Limon sarı , kömür siyah , un beyaz , su renksizdir.
2) KOKU
Her maddenin farklı kokuları olabilir veya olmaz. Limon , çorba ,kolonya nın kokusu varken taşın , demirin yoktur.kokusuna göre maddeleri ayırabiliriz.
3) TADI
Her maddenin tadı frklıdır. Kimi acı , kimi tatlı , kimi ekşi , kimi tuzlu olabilir. Tadını bilmediğimiz nesneleri tatmamalıyız. Zehirli olabilir.
4) SERTLİK / YUMUŞAKLIK
Her madde aynı serylikte değildir. Demir , taş sertken pamuk , balon yumuşaktır.
5) ESNEKLİK
Kuvvet etkisi ile şekli değişen , kuvvetin etkisi kalkınca eski haline dönen maddelere ESNEK MADDE denir. Lastik , sünger , yay ESNEK MADDELERDİR .
DEMİR , TAŞ esnek madde değildir.
6 ) KIRILGANLIK
Yere düştüğünde veya bir cisme çarptığında parçalanabilen maddelere KIRILGAN madde denir. Cam bardak , porselen tabak kırılgan maddedir.
7) PÜRÜZLÜ OLUP ( OLMAMA
Bazı maddelere elimizi sürtüğümüzde girinti ve çıkıntıları hissederiz. Bu girinti ve çıkıntılara PÜRÜZLÜ madde denir. Eger elimize bu girinti ve çıkıntı gelmiyorsa o madde PÜRÜZLÜ madde değildir. Cam pürüzsüz , yıkık duvar pürüzlüdür.
8) SUDA YÜZME /BATMA
Bazı maddeler suda batmaz bazıları batar. Ağaç ,ağzı kapalı plastikler suda batmayıp yüzerken taş , demir batar.
9) MIKNATIS TARAFINDAN ÇEKİLİP / ÇEKİLMEME
Bazı maddeler mıknatıs tarafından çekilirken bazıları çekilmez. Demir , nikel , kobalt gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilirken taş , kumaş mıknatıs tarafından çekilmez.