Tüm Dersler

Yörenize ait gelenek ve göreneklerden bir tanesini aşağıya yazınız.

Türkiye’nin her bölgesinde farklı yaşam tarzına sahip. Eski zamanlardan beri sürdürülmekte olan davranış ve düşünce biçimlerinin oluşturduğu gelenek ve görenekler, her milletin yaşayış, dini ve ahlak biçimine göre farklılık ve benzerlikler gösterir.

Mesela Doğu Anadolu yöresinin gelenek ve göreneklerinden biri olan kız isteme merasimi. Doğu Anadolu yöresinde evlenmeler ya çiftin birbiri tanışıp anlaşıp o şekilde evlenmesidir. Bir diğer evlenme yöntemi ise erkek tarafından ailenin yaşlı kadınlarından oluşan bir grup kadın isteyecekleri kızın evine gidip isteyecekleri kızın hal ve hareketlerini, ne kadar becerikli olduğunu, fiziğini, bilgisini ve kişiliğini öğrenirler.

 

Kız evinden ayrılan erkek tarafını temsil eden kadınlar kendi aralarında isteyecekleri kızı değerlendirirler. Eğer olumlu bir sonuç çıkarsa isteyecekleri kızın ailesine bir aracı ile kızı istemeye gelmek istediklerini söylerler. Belli bir zaman sonra eğer kız tarafı da bu evliliğe onay verirse yine aracı ile erkek tarafını kızı istemeye davet ederler. Genelde imam ve birkaç kişi ile damat kızı istemeye kız evine giderler. Eğer herhangi bir problem çıkmaz ise söz kesilir. Kız isteme merasiminden sonra nişan, daha sonra da düğün yapılır.

Doğu Anadolu bölgesinde düğünler genelde kalabalık akraba grupları ile birlikte, uzun günler devam eden şatafatlı ve gösterişli düğünlerdir. Bu düğünlerde yöreye ait olan değişik müzik aletleri çalınır. Yapılan bu törenlerde öne çıkan geleneklerden biri de takı merasimlerinde takılan takıların fazlalığıdır.

Yöresel kıyafetleriniz ve oyunlarınız nelerdir? Yazınız.

Ülkemiz kendi içinde müzik, yemek, eğitim, kıyafet, oyun alanlarında farklılıklara sahip bir yerdir. Ülkemiz içindeki vatandaşların bulundukları yere göre de yörelere ayrılmış ve her yöreye özgü bir farklılık oluşmuştur.

Ülkemizin ili olan Kastamonu yöresinden buna şu örneği verebiliriz: özellikle bayanların kullandıkları ve sadece özel günleri beklemeden ünlük hayatalarında da çokça tercih ettikleri şalvar ve büyük emekler verilerek özellikle uçlarına ince detay oya motifleri yaparak işlenen oyalı yazmalar bu yörenin geleneksel kıyafetlerdir.

Çeşitli yörelerimizde de görebileceğimiz el işçiliğini ön plana çıkaran çeşitli kasnak çalışmaları uçları süslenmiş başörtüsü yapımında kullanılırlar. Bunları yaparken boncuk ve çiçek işlemeleri daha çok tercih edilir.

 

Erkeklerinde buna benzer yöresel kıyafetleri vardır. Bu günlük hayatlarında giydikleri; kadınlarınkinden daha aşağıda ağ yapısına sahip şalvarları giyerler. Üst kıyafet olarakta düz, uzun, işlemeye sahip yelek giymekteydiler. Birde bu kıyafetler hem evde farklı hem de dışarda farklı olarak giyilmekteydi.

Yöresel oyunlarımızda meşhurdur. Özellikle ülkemizin kurucusu baş komutan Atatürk Ege yöresinde daha çok görülen Zeybek oyununu sevmekteydi. Karadeniz yöresinde de Horon oyunu daha çok meşhurdur. İç Anadolu ve Doğu Anadoluda Halay, Kaşık ve misket oyunları daha çok görülür. Trakya bölgesinde de daha çok yöresel kıyafetler giyilerek karşılama adı verilen kişinin mendil kullanarak oynadığı bir oyun geleneği vardır.

Erzurum bölgesi ve civarında da çoklu kişilerin yan yana dizilerek beraber davul müzik aleti eşliğinde performanslarını sergiledikleri “Bar” isimli oyun karşımıza çıkar.

Yöresel müzikleriniz nelerdir? Yazınız.

Türkiye kendi içerisinde çok çeşitli müzik türleri bulunan geleneksel yapıya sahip bir bölgedir. Trabzon, Zonguldak, Giresun gibi illerin yer aldığı bölgemiz Karadeniz bölgesinde beste yapan ve şarkıları hep yüzümüzü güldüren; hareketli, çeşitli müzikleri Turan Şahin’in seslendirdiği müzikler kişi neşelerndirirken, şarkının içinde geçen dizeler bize günlük hayatta birşeyleri anımsatıyor.

Kazım Koyuncunun söylediği “Koçari” maneviyat yüklü bir şarkıdır. Bazen bize ders verici şekilde içeriğe sahip olan parçalar bazen bize hüzün yükler. Volkan Konak “Hastane Önünde” şarkısının içinde geçen yürek yakan dizeler hep bir burukluk taşır. Dinledikçe kendimizdende bir şeyler katarak dinleriz. Bu şarkılara yüklediğimiz hüzülerimiz bazen coşku bazen sevinç bazen göz yaşı olur. Bizimde severek dinlediğimiz neşelendiğimiz müziklerimizdir.

Kemençe ile horon oynanır. Yöresel müzik dediğimiz de Türkiye’nin müzik alanında ki çeşitliliği akla gelmelidir. Her bir yöre farklı bir müzik kültürü demektir. Bu farklılık, farklı müzik aletlerini farklı yörelerde kullanılmasına sebeb olmuştur. Yörelerimizde kullanılan halk içinde kendine özgü konuşma ağzıda farklı yöresel müziklerin oluşmasında etkili olmuştur.

Yöresel müzikler kapsamınada giren müziklerimiz; yerel müzik, dini müzik ve halk müziği gibi ceşitlere ayrılır. Artvin yöresine ait Davul ve Zurna müzik aleti olarak kullanılırken, Ankara bölgesinde; Bağlama ve Zurna aletleri kullanılır. Buna örnek verecek olursak Türkiye’nin Ege bölgesinde kendi halkının benimsedigi zeybek ve zeybek türü ön plana çıkmıştır. Bu oyun türüne özellikle Ege bölgesinde uzun hava türküleri eşlik eder.

Kendi yörenize ait meşhur yemekleri söyleyiniz.

Boyabat Sinopa bağlı olan bu ilimiz yöresel yemekleri ile geniş bir yelpazeye sahip şirin bir ilçedir. Kebap deyince aklımıza ilk gelen Boyabat ın sırık kebabı oluyor. Kebaplık büyükbaş

hayvan veya koyun kuzu hangisi olursa tercihe bağlı sırığa geçirilir. Büyük bir ateş yakılır, bunun üzerinde çevire çevire kızartılır.

Alt tarafından akan yağları bir kaba toplanır bununla da şerit yapılır. Ne işe yarar? diye düşünülürse annelerimiz yemeklerde yağ olarak kullanırlar. Sadece kebap mı? Tarhanası, keşkeyi, mısır çorbası, mantı…Boyabat mantısını düşündüğümüzde biraz farklı yapılırdı. Mantıya üçgen şekli verilir. Tüm ev halkı, komşularımız her beraber yapılmaktadır.

 

Tarhana yapmak için önceden yoğrulan hamur bahçeye büyük çarşaflar serilir. Onların üzerine yayılır, tarhana güneşte kurutulur. Kuruyan tarhanalar sonra bir elekten geçirilir incecik olur kışa hazırlıktır. Arkasından sofra konur. Hep birlikte hamur yoğurulur. Makarna kesilir sırayla komşulara da kesilir beraber bir şekilde komşuluk vardır. Birlik ve beraberlik devam eder. Aynı zamanda buğday keşkeyi çok güzel olur, meşhurdur. Hele ki düğün yemeklerinin vazgeçilmelidir. Etli yapılır. Kültürümüzün baş köşesine yerleşmiştir. Mısır çorbası da yapılır. Mısır pişirilir, üstüne tereyağı kızdırılır.

Mısıra dökülür, yemelere doyum olmaz çok lezzetli olur. Sadece bu kadar da sınırlı değildir. Çok çeşitleri vardır mesela tatlı olarak incir uyutması vardır. İncirler doğranır sütle kaynatılır sonra güzelce iyice ezilir. İncirler kaplara konur çok lezzetli bir tatlı çeşididir.

Sizin çevrenizdeki doğal unsurlar yaşamınızı nasıl etkiler? Yazınız.

İnsanlar olarak her zaman doğaya bağlıyızdır. Şehirlerde bu bağlılık azda olsa hala devam etmektedir. Bu bağlılığa örnek vermek gerekirse çamaşırlarımızı yağmurun olmadığı bir zaman asmayı tercih ederiz ya da güneşin etkili olduğu saatlere dikkat eder ona göre önlem alarak dışarı çıkarız. Demek istediğim hayatımızı planlarken çevremizde oluşan doğal unsurlar yapacağımız kararları veya eylemleri etkiler.

Eskiden bu etki daha büyüktü yıldızlarda yön ve mevsimleri öğrenip nereye gideceklerini, tarlalarına neleri ekeceklerini, o kışın veya nasıl geçeceğine göre hazırlık yaparlardı. Bir bölgenin toprağı ne kadar bereketli ne kadar çok mahsul veriyor ise oraya tarla yaparlardı. Neresi düşmen saldırılarına göre daha kolay ve etkili savunuluyor ise oraya şehir yaparlardı. Nerelerde güzel yeşil otlar, faydalı, lezzetli otlar varsa hayvanlar oralarda otlanırdı.

 

Modern zamanlarda ise bu yöntemlere ihtiyaç duymuyoruz çünkü bilimsel yollar ve aletler ile yapılan ölçümler ile mevsimlerin nasıl geçebileceğini tahmin edip ona göre neler ekeceğimizi bilebiliriz. Fakat bütün bu demek değildir ki doğal unsurların hayatımızı etkilemez. Doğal yapılar dağ, deniz, şelale veya ormanlar gibi yerler turizm açısından bize fayda sağlar. Bu konuda verebileceğim en iyi örnek neredeyse tüm Dünya da tanınan Ağrı dağıdır. Tatil dönemlerinde yabancı turistlerin ilgisini çekerek ya da Akdeniz kıyılarımız yaz mevsimlerinde hem Türk hem de Yabancı akınına uğrayarak ülke ekonomisine katkıda bulunur.

İnsanlığın başlangıcından beri insanların hayatlarını etkileyen doğa zamanla azalmadan fakat şekil değiştirerek katkı sağlar.

Çevrenizdeki farklı kültürlere sahip insanların yaşamlarına ait neler biliyorsunuz? Anlatınız.

Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğu yönetimi döneminden bu güne değin farklı etnik kimliğe sahip millet ve onların kültürüne tanık olan ve farklılıkların bir potada eridiği yer olmuştur. Günümüze etraflıca baktığımızda bulunan kültürler tesiri azalsa da etkileri kişiler üzerinde gözlemlenebilir.

Daha iyi yaşam şartları, daha iyi ve kaliteli bir eğitim ve farklı çalışma imkanları elde edebilmek amacıyla ülkemize gelen ve yerleşen kişilerde bizimle aynı yerde ancak farklı kültürler meydana gelmesine etki etmişlerdir. Sadece ülke içinde bölgenin toprağı, yemişi, meyvesi farklı değildir. Doğusundan Batısına çeşitli coğrafi farklılıklara sahip ülkemizde yine Doğusundan Batısına farklı kültüre sahip insanları barındırır.

 

Doğu bölgesinde ki kişiler; daha farklı yemekler yiyip daha farklı müzikler dinlerken; tam Batısındaki kişiler; daha farklı bir hayat tarzı, farklı kıyafet, yemek ve müzik dinleme kültürüne sahiplerdir. Türk, Alevi, Çerkez, Yörük, Laz, Gürcü gibi kişileri farklılaştırmayan ama farklı kültürleri olan gruplarda ülkemizde yer alan kültür farklılıklarına örnektir.

Mesela İzmir bölgesinde bulunan eskiden belirli sebeplerden dolayı Türkiye’ye gelmiş kökenleri Afrika’da olan ama Türkiye’de doğup büyüyen Afro Türkler’in her sene baharın gelişini kutlamak ve bol hasat olması, insanların birbiri ile kaynaşması için kutladıkları Dana bayramı farklı kültürlere örnek olarak kabul edilebilir.

Tüm bu farklı insanların tek bir ülkede bir araya gelişi hemen yanı başmızdaki komşumuzun farklı yeme, içme, giyinme kültürüne sahip oluşlarını görmemizi sağlamıştır.

Yakın çevrenizdeki yöresel oyunlarla ilgili bir araştırma yapınız.

Anadolu toprakları çok farklı kültür ve milletle ev sahipliği yapmıştır. Zamanla çoğu millet yok olmuş ve kültürleri unutulmuştur. Fakat zamanla değişik coğrafyalardan Anadolu’ya gelerek burada kültürlerini yaşamaya günümüzde de devam eden milletlerden çokça vardır. Her milletin kendine özgü bir kültürü, bir yaşam tarzı vardır bu farklılıklar ise Anadolu’da farklı bölgelerde farklı gelenek ve görenekler ortaya çıkarmıştır ve tüm bu etkenlerinde katkısıyla Anadolu’nun her bölgesinde farklı yemek, kıyafet, şive ve yöresel oyunlar oluşmuştur. Her millet oluşturdukları bu yöresel oyunlara kendileri için önemli olan bir anlam ve isim vermişlerdir.

 

Mesela Marmara bölgesinde “karşılama” olarak bilinen, birbirlerine karşılıklı durmuş erkek ve kadınların çiftler halinde ellerinde mendil tutarak, Trakya’da oynanan bir oyundur. Davul zurna ile birlikte, ülkemizin bir çok bölgesinde oynanan “halay”. Daha çok Anadolu’nun Batı kısımlarında oynan “zeybek” de ise oynayan kişi kollarını açar ve belli bir ritimde dizini yere vurur. İç Anadolu’da sıkça oynanan “kaşık” da ise ellerde tutulan kaşıklar ile müziğe eşlik edilir. Batı Akdeniz bölgesinde teke hareketlerinden ilham alınmış oyun kabak, üç telli cura, sipsi ve kaval gibi değişik müzik aletleri oynanan bir oyundur. “Barak” oyunu Barak Türkmenlerinin oynadığı oyunlardır. Örneğin önce halay başının harekete geçtiği bunu takip eden ve tek tek diğer kişilerinden harekete başladığı ve bir göç hikayesi olan “Hasan Dağı”.